215 dreigingen op vlak van terrorisme en extremisme

23/02/2023, Brussel – In 2022 waren er in ons land 215 dreigingsmeldingen die verband houden met terrorisme of extremisme. Dat is vergelijkbaar met het jaar voordien. Het Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse (OCAD) stelt echter een significante toename vast van  het  aantal  dreigingen  tegen  politiediensten.

Het OCAD wordt door zijn partnerdiensten op de hoogte gebracht van meldingen over dreigingen in het kader van extremisme of terrorisme. Deze dreigingsmeldingen worden verwerkt en geanalyseerd. Voor deze dreigingen voorziet het OCAD een dreigingsniveau en context. Op basis hiervan kunnen, indien nodig, beschermingsmaatregelen worden genomen. In 2022 waren er 215 dreigingsmeldingen. Dat aantal is stabiel in vergelijking met het jaar voordien.

Iets meer dan 60% van de meldingen werden als laag ingeschat. Een derde van de dreigingen werd beoordeeld als gemiddeld. Minder dan een tiende van de dreigingen was op een bepaald moment ernstig. Het algemene dreigingsniveau bleef het hele jaar op niveau 2, gemiddeld. Dreigingen worden het meest geuit via sociale media en berichtenapplicaties.

Profiel en ideologie

Veruit de meeste dreigingsmeldingen hebben het profiel van een lone actor. Het gaat dan om iemand die alleen wil overgaan tot actie. De meeste van deze individuen hebben geen structurele band met terroristische of extremistische groepen. Bij minder dan 20% van de dreigingsmeldingen gaat het om plannen die worden beraamd door meerdere individuen samen.

Eén derde van de meldingen komt uit de hoek van een jihadistische ideologie. Voor een derde van de meldingen die het OCAD ontving, is de ideologische dimensie van de dreiging niet gekend of onduidelijk.

Iets meer dan een tiende van de dreigingen is afkomstig uit het buitenland, waarbij onder andere bepaalde regimes hun pijlen richten op vermeende politieke opposanten in België. Een even groot aandeel wordt ingenomen door diverse dreigingen die voorkomen uit een specifieke thematiek in de samenleving zoals anti-establishment gevoelens naar aanleiding van de COVID-19 pandemie.

Iets minder dan een tiende van de meldingen houdt verband met rechts-extremisme. De dreiging op het vlak van links-extremisme bleef beperkt.

Doelwitten

De doelwitten vermeld in de dreigingsmeldingen hangen af van de ideologie in kwestie. De belangrijkste doelwitten in orde van grootte: specifieke personen, politie en leger, politieke autoriteiten,  openbare gebouwen,  het publiek in het algemeen en bepaalde gemeenschappen.

Uit onze analyse blijkt een significante toename van  het  aantal  dreigingen  tegen  politiediensten in het laatste kwartaal van 2022. In deze periode is een politieagent gedood in Schaarbeek. De dader was een gekend extremist. Zo’n tragische gebeurtenis heeft een impact op het aantal dreigingen die worden ontvangen. Aan de basis van deze stijging ligt onder meer een verhoogde waakzaamheid en het zogenaamde copy-cat-effect waarbij potentiële daders zich inspireren op een incident dat heeft plaats gevonden. Of deze tendens zich in de toekomst al dan niet voortzet, wordt nauwlettend opgevolgd.