Wie zijn we?
Het OCAD is het federale kennis- en expertisecentrum dat de terroristische en extremistische dreiging in België en tegen de Belgische burgers en belangen in het buitenland evalueert én de aanpak ervan mee coördineert. De dienst valt onder de voogdij van de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken.
In de uitvoering van onze opdrachten is het OCAD volledig onafhankelijk. Deze onafhankelijkheid garandeert neutrale en objectieve dreigingsevaluaties.
Sinds oktober 2020 is Gert Vercauteren directeur ad interim van het OCAD.
“Terrorisme ontstaat niet in een vacuüm. Vaak gaat er een proces van polarisering en radicalisering aan vooraf. Vervreemding van onze maatschappij maakt individuen kwetsbaar voor beïnvloeding door extremistische ideologieën. Daarom begint de strijd tegen gewelddadig extremisme en terrorisme in de eerste plaats met een streven naar en voor een inclusieve samenleving. We moeten voorkomen dat maatschappelijke problemen veiligheidsproblemen worden.
Sinds de terreurcrisis van 2016 hebben de diensten veel geleerd. We hebben geleerd om ‘over het muurtje te kijken’, om samen te werken. Deze samenwerking is ondertussen structureel verankerd in verschillende overlegplatformen. Dit gebeurt zowel nationaal, regionaal als lokaal, zowel repressief als preventief met aangepaste tools om informatie te verwerken en te delen.“
Geschiedenis in het kort
Het OCAD is de voorbije jaren enorm gegroeid. Niet alleen op het vlak van personeel, ook de opdrachten en bevoegdheden zijn uitgebreid. In de beginjaren stelde de dienst vooral dreigingsevaluaties en analyses op. Ondertussen is dat veel meer. Zo is het OCAD de coördinator van de Strategie Extremisme en Terrorisme (Strategie T.E.R.) en operationeel beheerder van de Gemeenschappelijke Gegevensbank (GGB).
-
1984 - 1984 – Ontstaan van de Antiterroristisch Gemengde Groep
In het kader van de terroristische dreiging wordt in ons land in 1984 de Antiterroristisch Gemengde Groep (AGG) opgericht. De AGG had toen al als voornaamste opdracht om gecoördineerd inlichtingen te verzamelen en te analyseren. Zo konden de bevoegde politie- en inlichtingendiensten gepaste maatregelen nemen tegen terrorisme in België. Dit was het eerste orgaan voor inlichtingenfusie van zijn soort. Het beperkt aantal partners van de AGG en hun vrijheid om informatie al dan niet aan te leveren waren obstakels voor de aanpak van de terroristische dreiging.
-
2006 - 2006 – Oprichting van het Coördinatieorgaan voor de Dreigingsanalyse
Het Coördinatieorgaan voor de Dreigingsanalyse (OCAD) nam in 2006 de fakkel over van de Antiterroristisch Gemengde Groep (AGG). Het basisprincipe van de AGG is behouden gebleven. Het OCAD maakt analyses en evaluaties op basis van de informatie en inlichtingen die het van de partners krijgen. Een belangrijk verschil met de AGG is dat de partnerdiensten voortaan wettelijk verplicht zijn om alle relevante inlichtingen en informatie aan het OCAD te bezorgen.
Onze partners
Het OCAD valt onder de voogdij van de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken. We rapporteren aan de Nationale Veiligheidsraad. De instanties die ons controleren zijn het Comité P (controleorgaan van de Politiediensten), het Comité I (controleorgaan voor de Inlichtingendiensten) en het COC (controleorgaan voor politionele informatie). Daarnaast werken wij heel nauw samen met het Nationaal Crisiscentrum en het Parket en uiteraard al onze steundiensten.
Het laatste element in de keten zijn de contacten met onze buitenlandse partners, met wie een vlotte informatieflux eveneens belangrijk is.
Partnerdiensten
- De Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI)
- Openbaar Ministerie
- Centrum voor Cybersecurity België (CCB)
- Gemeenschappen & Gewesten
- Lokale partners
- gemeentes, preventie- & radicaliseringsambtenaren
Wettelijk kader
Wettelijk kader en regelgeving OCAD
- Wet van 10 juli 2006 betreffende de analyse van de dreiging (organieke wet)
- KB van 28 november 2006 (opdrachten / organisatie)
- KB van 23 januari 2007 (personeelsstatuut)
- KB van 24 augustus 2007 (functietoelage personeel)
- KB van 17 augustus 2018 (4 nieuwe steundiensten)
Individuele administratieve preventieve maatregelen ( bevriezing van tegoeden, Pass-Ban, ID-Ban)
- Wet van 25 april 2007 (art. 115 – bevriezing tegoeden) ter bekrachtiging van het KB van 28 december 2006 inzake de specifieke beperkende maatregelen tegen bepaalde personen en entiteiten met het oog op de strijd tegen de financiering van het terrorisme
- KB van 28 december 2006 inzake de specifieke beperkende maatregelen tegen bepaalde personen en entiteiten met het oog op de strijd tegen de financiering van het terrorisme
- Consulair Wetboek (Art. 39/1 en volgenden wat betreft de ID-ban, art. 62 en volgenden voor de Pass-ban)
- Wet van 3 juli 2019 tot wijziging van de wet van 21 december 2013 houdende het Consulair Wetboek
- Wet van 19 juli 1991 betreffende de bevolkingsregisters, de identiteitskaarten, de vreemdelingenkaarten en de verblijfsdocumenten
Gemeenschappelijke Gegevensbank
- Wet van 5 augustus 1992 – Wet op het politieambt
- KB van 21 juli 2016 betreffende de gemeenschappelijke databank Foreign Terrorist Fighters
- Koninklijk besluit van 23 april 2018 betreffende de gemeenschappelijke gegevensbank Haatpropagandisten en tot uitvoering van sommige bepalingen van de afdeling 1bis “Het informatiebeheer” van hoofdstuk IV van de wet op het politieambt
Strategie T.E.R. & LIVC-R
- Plan R, goedgekeurd door de Nationale Veiligheidsraad op 14 december 2015
- Wet van 30 juli 2018 tot oprichting van lokale integrale veiligheidscellen inzake radicalisme, extremisme en terrorisme
- Strategie T.E.R, goedgekeurd door het Overlegcomité op 8 september 2021
Andere
- Wet van 30 november 1998 houdende regeling van de [inlichtingen- en veiligheidsdiensten
- Wet van 1 juli 2011 (kritieke infrastructuren)
- Koninklijk besluit van 23 augustus 2014 – houdende organisatie van de ” Belgian Task Force for International Criminal Justice (BTF ICJ)
Terrorisme
- 8 juni 1867. – STRAFWETBOEK – TITEL Iter. – TERRORISTISCHE MISDRIJVEN.
- Koninklijk besluit van 15 maart 2017 tot erkenning van daden als daden van terrorisme in de zin van artikel 42bis van de wet van 1 augustus 1985
- Wet van 15 juli 2013 tot wijziging van artikel 144ter, § 1, 1°, van het Gerechtelijk Wetboek om het in overeenstemming te brengen met het Internationaal Verdrag betreffende de bestrijding van daden van nucleair terrorisme, gedaan te New York op 14 september 2005, en met de Wijziging van het Verdrag inzake externe beveiliging van kernmateriaal, aangenomen te Wenen op 8 juli 2005 door de Conferentie van de Staten die partij zijn bij het Verdrag
- Koninklijk besluit van 18 mei 2020 tot vaststelling van het nationaal noodplan betreffende de aanpak van een terroristische gijzelneming of terroristische aanslag
Controleorganen
- Wet van 18 juli 1991 tot regeling van het toezicht op politie- en inlichtingendiensten en op het Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse
- Wet van 11 december 1998 betreffende de classificatie en de veiligheidsmachtigingen, veiligheidsattesten en veiligheidsadviezen
- Koninklijk besluit van 22 december 2020 tot oprichting van de Nationale Veiligheidsraad, het Strategisch Comité Inlichtingen en Veiligheid en het Coördinatiecomité Inlichtingen en Veiligheid